قصر به قصر

کتاب شرح سه دوره «قصرنشینی» سلین است، اول «زیگمارینگن» کاخِ دودمانِ شهریاران نیمه‌افسانه‌ای هوهنتزولرن که منتهی اینک آخرین پناهگاه همه‌ی پس‌مانده‌های توفان جنگ دوم جهانی شده است. پایانه‌ای که در آن زندگی هرروزه به ساعت‌شماری فرارسیدنِ به قول سلین، زمان، پِخ‌پِخ می‌گذرد. دوره‌ی دوم، زندگی زندان و دربه‌دری بدنامی و مطرودی است. دوره‌ی سوم، دوره‌ی نهایی، زندگی سال‌های آخرِ سلینِ پزشکِ گوشه‌گرفته، با تک‌وتوک مریض‌هایی از خود او فقیرتر.

از دیدگاه مجموعه‌ی آثار سلین قصر به قصر کتابِ به تعبیری پایانی و «حرف آخر» اوست. کتاب پیری سلین است، دورانِ هم پختگی و هم امیدباختگی، اوج قوام و انسجام زبانی و از سوی دیگر نهایت شکاکی و صراحت نویسنده که در آن‌چه می‌بیند و می‌گوید دیگر هیچ جای مجامله و تعارفی نیست. هرچه هست یقین است، چه ما را خوش بیاید چه نه. قصر به قصر از هر نظر دو کتاب پیشین، سفر به انتهای شب و مرگ قسطی، را کامل می‌کند و با آن‌ها سه شاهکار بنیادینِ سلین را تشکیل می‌دهد.