خانه کاغذی

کتاب ها سرنوشت مردم را تغییر می دهند. عده ای کتاب ببر مالزی را خوانده و در دانشگاه های دور دست استاد رشته ادبیات شده اند. ده ها هزار نفر با خواندن دمیان به فلسفه شرق روی آوردند؛ در حالی که همینگوی از آن ها مردانی جوانمرد و با ظرفیت ساخت؛ در همین حال الکساندر دوما زندگی زن های بی شماری را پیچیده کرد؛ که تنها عده کمی از آنها با کتاب آشپزی از خودکشی نجات یافتند. در این بین بلوما قربانی کتاب ها شد.

ولی او تنها کسی نبود که قربانی کتاب شد. یک استاد میانسال زبان های کلاسیک وقتی پنج جلد از مجموعه دایره المعارف بریتانیکا از قفسه کتابخانه اش روی سرش افتاد فلج شد. دوستم ریچارد وقتی خواست با زحمت دست خود را به ابشالوم ابشالوم! ویلیام فاکنر برساند - که در جای خیلی ناجوری قرار گرفته بود- از روی نردبان تاشو افتاد پایین و یک پایش شکست. یکی دیگر از دوست هایم در بوینوس آیرس در زیر زمین مرکز اسناد و اوراق بایگانی عمومی سل گرفت. من حتا خبر دارم در کشور شیلی، عصر یک روز سگی خشمگین بر اثر بلعیدن صفحات کتاب برادران کارمازوف دچار سوء هاضمه شد و مُرد.

مادربزرگم هر وقت می دید در تختخوابم کتاب می خوانم، می گفت: " بگذارش کنار، کتاب ها خطرناک هستند."

تا سالیان سال خیال می کردم او خیلی بی سواد است و جاهل، ولی گذر زمان نشان داد مادربزرگ آلمانی تبارم واقعا چقدر عاقل بوده است.

( صفحه 7)

اغلب از خودم پرسیدم چرا کتاب هایی را نگه می دارم که خیلی بعید است حتا در آینده دور به کارم بیایند، عنوان هایی که با دغدغه های معمولم فاصله زیادی دارند؛ کتاب هایی که یک بار خوانده ام و تا سال ها بعد دیگر صفحاتشان را باز نمی کنم، البته اگر اصلا دوباره فرصتی پیش بیاید تا به سراغشان بروم! ولی من چطور می توانم به فرض مثال آوای وحش را بدون نابودی یکی از آجرهای سازنده دوران کودکی ام بیرون بیندازم؛ یا مثلا زوربای یونانی - که دوران نوجوانی ام را با اشک و زاری تمام کرد؛ و همین طور ساعت بیست و پنجم و بقیه کتاب هایی که به بالاترین طبقات قفسه کتابخانه ام سپرده و منتقل شده بودند؛ جایی که ساکت و دست نخورده در پس عزت و احترام آبرومندانه ای که همگی خیلی بدان می بالیم، قرار گرفته اند کنار بگذارم.

خیلی وقت ها رهایی از دست کتاب ها به مراتب سخت تر از خرید و تهیه کتاب ست. کتاب ها در عهد و پیمانی که ما بر اثر نیاز و سردرگمی با آن ها می بندیم، به ما وصل می شوند؛ در حالی که شاهد لحظه هایی از زندگیمان هستند که دیگر هیچ وقت نخواهیم داشت. مادامی که کتاب ها سر جایشان هستند، آن لحظه ها همچنان بخشی از وجودمان است. متوجه شده ام بسیاری از مردم روز، ماه و سالی که کتابی را خوانده اند یادداشت می کنند، و به این صورت تقویمی سِری خلق می کنند.

( صفحه 19)